نورالدین زرین کلک
نورالدین زرین‌کلک، نویسنده و نگارگر کتاب کودک، فیلمساز انیمیشن است .وی در ۲۰ فروردین ۱۳۱۶ در مشهد به‌دنیا آمد. مادرش اهل باکو و پدرش اهل همدان بود. دبیرستان را در تهران تمام کرد و در سال ۱۳۳۴ وارد دانشگاه تهران شد. در سال ۱۳۴۰ دکترای داروسازی اش را می‌گیرد و با درجه ستوانی در بهداری ارتش مشغول کار می‌شود.
زرین کلک اولین اثر خود را در سال دوم دبیرستان به چاپ رساند و از آن پس کار حرفه ای خود را آغاز کرد. تصویرگری حرفه ای زرین کلک با نقاشی برای قصه ی طنز ایرج پزشکزاد با نام “ماشاالله خان در بارگاه هارون الرشید” آغاز شد.
او خوشنویسی و نقاشی را نزد پدر آغاز کرد و به موازات تحصیلات رسمی در کلاس های هنرستان کمال الملک شرکت کرد و از محضر استادانی چون محمود اولیاء، محمدعلی زاویه و محمد مهردان بهره مند شد. در ۱۲ سالگی اولین کار گرافیکی اش روی کتاب قصه ای چاپ شد و در ۱۶ سالگی با کاریکاتورهای سیاسی پا به دنیای مطبوعات گذاشت. در سال ۱۳۳۵ در کنکور دانشکده هنرهای زیبا پذیرفته شد اما مقررات نظام مانع ورود او شد.
از سال ۴۰ تا ۵۰ را به مصور کردن کتاب های درسی و کتاب های جیبی گذراند و سپس به دعوت کانون پرورش فکری به بلژیک رفت تا فیلمسازی پویانمایی را بیاموزد. در سال ۵۳ اولین مدرسه پویانمایی را در ایران تاسیس کرد و سه سال بعد رشته پویانمایی را در دانشگاه فارابی (دانشگاه هنر امروز) دایر کرد.
این هنرمند از هم‌دوره‌ای های فرشید مثقالی، علی‌اکبر صادقی، مرتضی ممیز و آراپیک باغداساریان است که در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سبک و سیاق ساخت فیلم‌های انیمیشن را متحول کردند. او که قبل از فعالیت در کانون در موسسه انتشاراتی فرانکلین برای کتاب‌های درسی نقاشی می‌کشید، به پیشنهاد فیروز شیروانلو از همکاران موسسه فرانکلین، به کانون دعوت شد تا در واحد مصورسازی کتاب‌های کودک و نوجوان به کار بپردازد.
“کلاغ‌ها” نخستین کتابی بود که برای تصویرسازی به او سفارش داده شد و بهترین کتاب سال یونسکو ایران شناخته شد.
برگزاری جشنواره کودکان و نوجوانان در اواخر دهه 1340، در ساماندهی به بخش امور سینمایی موثر واقع شد و پس از برگزاری نخستین جشنواره (1348) زرین‌کلک به بلژیک اعزام شد تا در آکادمی هنرهای زیبای شهر گان در رشته متحرک‌سازی آموزش ببیند. وی در بلژیک دو فیلم وظیفه اول و زمین بازی با بوش را ساخت و پس از بازگشت به ایران در مرکز سینمایی کانون به کار مشغول شد. هر دو فیلم جوایزی در جشنواره‌های خارجی کسب کردند.
برای کانون فیلم‌های اتل متل توتوله ، تداعی ، دنیای دیوانه دیوانه دیوانه ، امیرحمزه دل‌دار و گور دل‌گیر ، چشم تنگ دنیادار و ابرقدرت‌ها را ساخت. بسیاری از این فیلم‌ها جوایز عمده‌ای از جشنواره‌های داخلی و خارجی گرفتند.
سندباد یکی از آخرین کارهای زرین‌کلک است که در هالیوود نیمه تمام رها شد و در آن سمت کارگردان هنری داشت. پس از آن انیمیشن 17 دقیقه ای بود را ساخت و برای کتاب داستان‌های ملانصرالدین تصویرسازی کرد.
زرین کلک برای آثار تصویرگری و پویانمایی خود جایزه های پر شماری دریافت کرده است، همچون:
جواهر قرن (بیستم) از فستیوال بین المللى فیلم آنسى (فرانسه)(۲۰۰۰) براى فیلم دنیاى “دیوانه دیوانه دیوانه”
جایزه ی موزه ایلوستراسیون توکیو (ژاپن) براى کتاب “ملانصرالدین” (۲۰۰۰)
لوح تقدیر نمایشگاه کتاب بولونیا براى کتاب ” آ اول الفباست” (۱۹۸۷)
نشان کتاب برگزیده ی سال (شورای کتاب کودک ایران) براى کتاب “وقتى که من بچه بودم” (۱۳۵۴)
زرین کلک به جز نویسنده و نگارگری کتاب کودک و فیلمساز انیمیشن، دارای دکترای داروسازی از دانشگاه تهران نیز است.
ارسال نظر