مریم میرزاخانی
مریم میرزاخانی متولد۱۳اردیبهشت ۱۳۵۶در تهران، ریاضی‌دان و استاد ایرانی دانشگاه استنفورد، آمریکا است. میرزاخانی در ۳۱ سالگی و در دانشگاه استنفورد به عالی‌ترین جایگاه دانشگاهی، مقام استادی، رسید.
مریم میرزاخانی، در سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ (سال سوم و چهارم دبیرستان) از دبیرستان فرزانگان تهران موفق به کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری شد و بعد از آن در سال ۱۹۹۴ در المپیاد جهانی ریاضی هنگ کنگ با ۴۱ امتیاز از ۴۲ امتیاز مدال طلای جهانی گرفت. سال بعد یعنی ۱۹۹۵ در المپیاد جهانی ریاضی کانادا با ۴۲ امتیاز از ۴۲، رتبهی اول طلای جهانی را به دست آورد.
در اسفندماه ۱۳۷۶ اتوبوس حامل دانشجویان ریاضی شرکت‌کننده در بیست و دومین دوره ی مسابقات ریاضی دانشجویی، که در آن تیم متشکل از میرزاخانی، ایمان افتخاری و حسین نمازی در آن رتبه ی اول کشور را کسب کرده بودند،که از اهواز راهی تهران بود (مسابقات ریاضی دانشجویی در اهواز برگزار شد) به دره سقوط کرد و طی آن شش تن از دانشجوی نخبه ی ریاضی دانشگاه صنعتی شریف شامل آرمان بهرامیان، رضا صادقی – برنده ی دو مدال طلای المپیادجهانی - علیرضا سایه‌بان و علی حیدری، فرید کابلی، دکتر مجتبی مهرآبادی و مرتضی رضایی دانشجوی دانشگاه تهران که اغلب از برگزیدگان المپیادهای ملی و بین‌المللی ریاضی بودند، جان باختند و مریم میرزاخانی از جمله دانشجویان بازمانده از این سانحه بود.
وی در سال 1999 دوره ی کارشناسی ریاضی را در دانشگاه صنعتی شریف طی کرد. او با دریافت بورسیه از طرف دانشگاه هاروارد به آنجا رفت و دوره ی دکترای خود را در سال ۲۰۰۴ به سرپرستی کورتیس مک‌مولن از برندگان مدال فیلدز گرفت، از دانشگاه هاروارد پشت سرگذاشت.
زندگی شخصی:
همسر میرزاخانی یان وندراک، پژوهشگر علوم کامپیوتر نظری مرکز تحقیقات آی‌بی‌ام و اهل جمهوری چک است و از او دارای یک فرزند به نام آناهیتا می‌باشد.
دیدگاه وی درباره ی ریاضیات:
بدون علاقه داشتن به ریاضی ممکن است آن را سرد و بیهوده بیابید. اما زیبایی ریاضیات خود را تنها به شاگردان صبور نشان می‌دهد. پُرارزش‌ترین بخش (مطالعه ریاضی) لحظه‌ای است که می‌گویی آها! ذوق کشف و لذت فهمیدن چیزی جدید. احساس ایستادن بالای یک بلندی و رسیدن به دیدی شفاف و واضح.
او بر این باور است که ریاضیات از جهاتی مانند نوشتن یک رمان است:
«شخصیت‌های مختلفی وجود دارند و شما بایستی آنها را بهتر بشناسید. داستان پیش می‌رود، آنگاه وقتی دوباره به شخصیت‌ها نگاه می‌کنید، می‌بینید که نسبت به تلقی اول شما، تغییر کرده‌اند.»
وقتی از او پرسیده شد که چه چیزی برایش بیش از هرچیز دیگری حکم جایزه و پاداشی در پشت یک کار طاقت‌فرسای ذهنی دارد، در پاسخ گفت :قطعا رضایت‌بخش‌ترین اتفاق، همان لحظه‌ای است که می‌گویی آها! لحظه‌ای که شور و شوق کشف و لذت و شعف درک چیزی جدید را احساس می‌کنی و احساس اینکه بالای تپه‌ای ایستاده‌ای و و چشم‌اندازی کامل را در مقابل داری. اگرچه در اغلب اوقات انجام کار ریاضیاتی برای من مانند این است که در حال کوهنوردی طولانی هستم بدون آنکه مسیر پاخورده‌ای وجود داشته باشد و یا حتی چشم انداز پایان مسیری در تیررس دیدگان باشد.
میرزاخانی خودش را ریاضی‌دان کُندکاری می‌داند، او دوست دارد که سال‌ها به صورت عمقی روی مسائل کار کند. مسائلی وجود دارند که بیش از یک دهه روی آنها کار کرده است. او هرگز ناامید نمی‌شود و آهسته و پیوسته روی مسائل کار می‌کند.
میرزاخانی عادت دارد که هنگام کار طراحی‌های و تجسماتش را روی کاغذ بکشد. او تکه کاغذهای بسیار بزرگی را روی کف اتاق می‌گذارد و بعد ساعت‌های طولانی نقش‌هایی روی آنها می‌کشد که در نگاه اول یکسان به نظر می‌رسند.
فعالیت‌ها و افتخارات:
- وی به همراه ۹ محقق برجسته ی دیگر در چهارمین نشست۱۰ استعداد درخشان نشریه پاپیولار ساینس در آمریکا مورد تقدیر قرار گرفت.
- میرزاخانی در سال ۱۹۹۹ میلادی موفق شد راه‌حلی برای یک مشکل ریاضی پیدا کند. ریاضیدانان مدت‌های طولانی است که به دنبال یافتن راه عملی برای محاسبه حجم رمزهای جایگزین فرم‌های هندسی هذلولوی بوده‌اند و در این میان وی در دانشگاه پرینستون نشان داد که با استفاده از ریاضیات شاید بتوان بهترین راه را به سوی دست یافتن به راه‌حلی روشن در اختیار داشت.
- محاسبهی عمق حلقه‌های ترسیم شده بر روی سطوح هذلولوی. میرزاخانی در تلاش است تا معمای ابعاد گوناگون فرم‌های غیرطبیعی هندسی را حل کند.
- میرزاخانی در سال ۲۰۰۹ به خاطر دستاوردهایش در ریاضیات برنده جایزه بلومنتال شد.
- در سال ۲۰۱۰، میرزاخانی، حدس “شار زلزله” ویلیام ترستن بر روی فضاهای تایشمولر را که مدتها پرسشی باز و بی پاسخ در ریاضی بود به اثبات رساند.
- میرزاخانی در سال ۲۰۱۴ به همراه الکس اسکین و امیر محمدی ثابت کرد که ژئودزیکهای مختلط و بستارهای آنها، بسیار منظم هستند و نه بر خلاف انتظار نامنظم یا فراکتالی.
- جایزه بنیاد ریاضیات کلی در سال ۲۰۱۴ (Clay Mathematics Institute)
- جایزه ستر از طرف انجمن ریاضی آمریکا در سال ۲۰۱۳
- جایزهی ای ام اس بلومنتال در سال ۲۰۰۹
- Clay Mathematics Institute Research Fellow 2004
- Harvard Junior Fellowship Harvard University, 2003
- Merit fellowship Harvard University, 2003
دریافت جایزه فیلدز:
میرزاخانی استاد 39 ساله دانشگاه استنفورد ، به دلیل تحقیقات برجسته‌اش در حوزه هندسه و نظریه ارگودیک در سال ۲۰۱۴ برنده ی مدال فیلدز در کنگره بین‌المللی ریاضیات که در سئول کره‌جنوبی برگزار شد، دریافت کرد که بالاترین نشان علمی رشته ی ریاضیات است و هر چهار سال یک‌بار به دانشمندان برگزیده ی زیر ۴۰ سال اهدا می‌شود و از آن به نوبل ریاضیات نیز تعبیر می‌شود. وی نخستین زن و نخستین ایرانی بود که موفق به دریافت این جایزه گشت.
واکنش ها:
- توصیف رسمی کمیته ی مدال فیلدز: “چیره‌دست در گستره ی قابل توجهی از تکنیک‌ها و حوزه‌های متفاوت ریاضی، او تجسم ترکیبی کمیاب است از توانایی تکنیکی، بلندپروازی جسورانه، بینش وسیع و کنجکاوی ژرف.”
- رضا فرجی‌دانا، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و محمدرضا عارف رئیس بنیاد پیشبرد علم و فناوری ایران در پیام‌های جداگانه‌ای موفقیت مریم میرزاخانی را در کسب برترین جایزه ریاضیات در جهان را به وی تبریک گفتند.
- جیمز کارلسون از انستیتو ریاضیات کِلی: Clay Mathematics Institute می‌گوید:
“میرزاخانی در یافتن ارتباطات جدید، عالی است. وی می‌تواند به سرعت از یک مثال ساده به دلیل کاملی از یک نظریه ژرف و عمیق برسد”.
- رامین تکلو، استاد ریاضی دانشگاه ایلینوی شیکاگو گفت: “مریم میرزاخانی حتی بدون گرفتن فیلدز هم در میان معروف‌ترین ریاضیدانان جهان بوده است”.
- بهرنگ نوحی، استاد دانشگاه کویین‌مری گفت: “به محض اینکه در هاروارد شروع کرد مشخص بود که کارش خوب است. مشخص بود که تز دکترایش یک تز انقلابی است”.
- ریچارد داوکینز در حساب توییترش کسب جایزه فیلدز را به وی تبریک گفت.
- یورگ کرامر (رئیس اتحادیه ریاضیدانان آلمان) و گونتر سیگلر (استاد ریاضی دانشگاه آزاد برلین) به میرزاخانی تبریگ گفتند. همچنین نشریات آلمانیچون اشپیگل، فرانکفورتر آلگماینه سایتونگ، زوددویچه تسایتونگ، تاگس اشپیگل و برخی رسانه‌های دیگر در مطالب جداگانه‌ای به این موضوع پرداختند.
متن پیام رییس جمهور :
بسم‌الله الرحمن الرحیم
خانم پروفسور مریم میرزاخانی کسب برترین جایزه ریاضیات در جهان را به شما تبریک می‌گویم. امروز ایرانیان می‌توانند به خود ببالند که اولین زن برنده ی جایزه ی «فیلدز» هموطن آنان است؛ آری باید که شایستگان بر صدر نشینند و قدر ببینند. همه ی ایرانیان در هر کجای جهان سرمایه‌های ملی این مرز و بوم هستند و من به نمایندگی از ملت ایران تلاش‌های علمی شما را ارج می‌نهم. امیدوارم زندگی‌تان همواره سرشار از شادکامی و موفقیت باشد.
حسن روحانی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران
ارسال نظر